Niets is nieuw [en hoe je toch een originele presentatie bouwt]

door Pauline le Rûtte  |    5 minuten leestijd

Hoe kunnen sprekers het patroon doorbreken van de bullets en de lappen tekst?

Mona Lisa rand
Waarom is de Mona Lisa het beroemdste schilderij in de wereld?

Het antwoord op die vraag is niet haar mysterieuze glimlach, maar een gebeurtenis op 21 augustus 1911. Op die dag wordt ze gestolen uit het Louvre. Meerdere mensen worden ondervraagd. Onder wie Picasso, omdat hij ooit gestolen beeldjes en maskers had gekocht. Maar een dader wordt niet gevonden. Twee jaar lang blijft het schilderij onvindbaar.

En dan ineens duikt het op. In Florence. Peruggia, een medewerker van het Louvre, probeert het schilderij te verkopen aan de directeur van Galleria degli Uffizi. Peruggia was een Italiaanse nationalist en vond dat het schilderij in Italië thuishoorde. Hij was na de verdwijning wel ondervraagd, maar de politie had zijn alibi niet geverifieerd. Na de terugkeer in het Louvre krijgt de Mona Lisa een speciale plaats in het museum en is het ’ineens’ beroemd. Een sterk staaltje branding.

Zonder twijfel is de Mona Lisa een meesterwerk. Het is vernieuwend en technisch ingenieus in de tijd dat DaVinci het maakt. Maar niet nieuw. Een voorstelling van een persoon met een landschap op de achtergrond was een eeuw eerder al gedaan door de Vlaamse meester Memling.

Ook in presentatieland is weinig nieuws onder de zon

Aristoteles schreef al 300 jaar voor Christus De Retorica. Door sommigen beschouwd als het meest toonaangevende dat ooit over overtuigingstechnieken geschreven werd.

Er zijn podia met specifieke presentatiestijlen zoals TED of De Universiteit van Nederland.

Hoe bouw je dan toch een originele presentatie?

Da Vinci heeft het antwoord. Hij bestudeerde de natuur tot in detail. En omdat een fototoestel nog niet bestond, tekende hij alles. Hij wilde tot in detail begrijpen hoe dingen werkten. In totaal maakte hij meer dan 6.000 tekeningen.

De vrucht van een esdoorn inspireerde hem tot het eerste ontwerp van een helicopter. Hij leerde van roofvogels hoe je optimaal gebruik maakt van thermiek en bedacht een deltavlieger. Da Vinci kopieerde en bouwde verder.

We leren van kopiëren

Toen ik in het najaar van 2016 begon aan de Davinci Cartooningcourse hebben we weken achter elkaar gekopieerd. Sid van Ice age, Snoopy, Kong Fu Panda, de Pink Panter. Door heel goed te kijken, leerde ik hoe deze cartoonfiguren in elkaar zitten. 

Pas toen ik het kopiëren beheerste, kon ik door naar de volgende fase. De opbouw van elke cartoon was verankerd in mijn brein. Daardoor werd het mogelijk om cartoonfiguren uit mijn hoofd op papier te krijgen.

Het doel van de cursus was het creëren van een eigen cartoonfiguurtje. De laatste fase: iets bouwen dat nog niet bestaat. En ik ervoer dat het niets meer was, dan bouwen op bestaand werk en combineren van stijlen.

Mijn figuurtje is niet uniek, maar wel origineel. Opgebouwd uit componenten die al lang bestaan. Ze heet Alice.

Welke presentatie vind je heel goed en waarom?

Die vraag stel ik de deelnemers vaak aan het begin van mijn training. De antwoorden die ik krijg, luiden meestal ’ik vond hem of haar een charismatische spreker’ of ’ik was geboeid tot het einde’.

Maar dat zijn abstracte bevindingen. Want wat maakt iemand nou charismatisch? En hoe kreeg de spreker het voor elkaar om jou te boeien tot het einde? 

Ontleden in kleine stukjes

Door in te zoomen op kleine onderdelen van de presentatie, worden je bevindingen concreet. Dan hoor je stembuigingen, ervaar je een heldere structuur en herinner je dat de spreker persoonlijke verhalen vertelde.

Je ontleedt als het ware de presentatie in piepkleine stukjes. Eén of meerdere van die stukjes kopieer je, maak je je eigen en bouw je op verder.

Stap uit je comfortzone

Op weg naar de koffiecorner in een kantoor waar ik een opdracht doe, loop ik langs een vergaderzaal met een glazen wand. Het is donker binnen en ik moet twee keer kijken om te zien dat er mensen zitten. Ze staren onderuitgezakt naar een slide vol tekst.

Dit is het patroon waar veel sprekers in zitten.

Natuurlijk vraagt het lef om uit je comfort-zone te stappen en dat patroon te doorbreken. Om het anders te doen. Maar je zult ervaren dat spreken een stuk leuker wordt en dat je presentaties veel meer effect hebben. 

Kopiëren is geen plagiaat

Door te kopiëren, goed luisteren en kijken, leer je hoe een spreker bijvoorbeeld zijn persoonlijke verhaal vertelt. Hoe hij een spanningsboog verwerkt. Een beetje overdrijft. En een brug maakt naar de rest van zijn presentatie.

Je ontdekt de gedachte achter iemands stijl. Je snapt waarom hij een bepaald verhaal of een bepaald beeld gebruikt.

En die kennis pas je toe op je eigen inhoud. Je verwerkt bestaande inzichten en combineert stijlen. Laagje voor laagje. Je bouwt voort op wat je ziet en hoort. Zo wordt jouw presentatie een origineel product.

Wie zijn jouw favoriete sprekers?

  • Ontleedt hun presentaties. Wat zie je, wat hoor je?
  • Stap uit je comfortzone en kopieer wat je goed vindt.
  • Hoe denken en kijken deze sprekers?
  • Combineer stijlen.
  • Ontstijg de kopie en bouw je eigen originele presentatie.

Aan oefenen komt geen eind. Na een bezoek aan het Hergé museum in april ben ik verslingerd aan het kopiëren van Kuifje en zijn vrienden.

Fotoverantwoording:

Mona Lisa (Leonardo Da Vinci) - Wikimedia
Portret van een man (Memling) - Wikimedia
Schets van een luchtschroef (Leonardo Da Vinci) - Wikipedia
Maple fruite maple tree green (Hans) - Pixabay


Pauline le Rûtte
Over de auteur
Pauline le Rûtte

Een goede spreker draagt niet alleen informatie over, maar brengt zijn kennis tot leven.


Reactie

Praktische Presentatie-tips voor kenniswerkers